આપણે હંમેશાં કંઇપણ કર્યા વિના ધનની.ઇચ્છ રાખીએ માટે છીએ, પરંતુ આપણે સમજી લેવું જોઈએ કે ધનની દેવી ફક્ત તેની પર પ્રસન્ન થાય છે જેઓ તેમની મહેનતથી આગળ વધે છે અને પૈસા કમાય છે. આ જ ચાણક્ય નીતિમાં એમ પણ કહેવામાં આવે છે કે ધનની દેવી લક્ષ્મીને પ્રસન્ન કરવાથી જીવનમાં આવતી મુશ્કેલીઓ દૂર થાય છે. ચાણક્ય એ તેમના સમયના ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા શિક્ષક હતા. આ સાથે, તે એક કુશળ અર્થશાસ્ત્રી પણ હતો. તેથી જ ચાણક્ય વ્યક્તિના જીવનમાં પૈસાનું મહત્વ જાણતા હતા.
જો ચાણક્ય પંડિત ન હોતા તો રાજા ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય વંશના આટલું મોટું સામ્ર્રાજ્ય ક્યારે ઉભો નહી કરી શકતા, તમને વિશ્વાસ નહી હશે પણ ચાણક્યના કારણે જ ભારત સોનાની ચકલી કહેલાવ્યું કારણકે તેમની રણનીતિને વિદેશી રાજા પણ નહી સમજી શકતા હતા. ચાણક્ય નીતિ શાસ્ત્ર એ આચાર્ય સાગણક્યદ્વારા રચિત નિતી ગ્રંથ છે. ચાણક્ય નીતિને સંસ્કૃત સાહિત્યમાં મહત્વપૂર્ણ સ્થાન માનવામાં આવે છે. આ ગ્રંથમાં માનવ જીવનને સફળ બનાવવા માટે મહત્વપૂર્ણ સૂત્રો કહેવામાં આવ્યાં છે. ચાણક્ય નીતિ અનુસાર એમ પણ કહેવામાં આવ્યું છે કે માણસે પોતાના જીવનનાં રહસ્યો બીજા કોઈની સાથે શેર ન કરવા જોઈએ, નહીં તો તમારે ભારે નુકસાન વેઠવું પડી શકે છે.
ચાણક્યના કહેવા પ્રમાણે, ધન વ્યક્તિના ખરાબ સમયમાં એક સાચા અને સાચા મિત્રની ભૂમિકા નિભાવે છે. તેથી માનવીના જીવનમાં પૈસાનું વિશેષ મહત્વ છે, પરંતુ ચાણક્યે એમ પણ કહ્યું કે માતા લક્ષ્મીજીનો સ્વભાવ ખૂબ જ ચંચળ છે. જો વ્યક્તિનું આચરણ ખોટું હશે અને તેની અંદર ખરાબ ગુણોથી ભરેલા છે, તો લક્ષ્મીજી તે વ્યક્તિને છોડી દે છે. ચાણક્ય મુજબ, લક્ષ્મીજીને પ્રસન્ન કરવા માટે, હંમેશાં સત્કર્મ કરવું જોઈએ અને તે જ સમયે ધર્મ કર્મના કાર્યોમાં પોતાનું યોગદાન આપવું જોઈએ અને તેમાં રસ લેવો જોઈએ. જે વ્યક્તિ માનવ કલ્યાણ માટે પ્રયત્ન કરે છે તેના ઉપર લક્ષ્મીજી તેમના આશીર્વાદ જાળવી રાખે છે.
શિસ્તબદ્ધ જીવનશૈલી અપનાવો.ચાણક્ય કહે છે કે વ્યક્તિ શિસ્તબદ્ધ જીવનશૈલી અપનાવતો નથી અને અસ્તવ્યસ્ત રીતે જીવન જીવે છે, તેને ક્યારેય લક્ષ્મીજીનો આશીર્વાદ નથી મળતો. લક્ષ્મીજી જેણે તેના બધા કાર્યો સમયસર અને નિયમો સાથે પૂર્ણ કર્યા છે તેના ઉપર આશીર્વાદ વરસાવે.છે. તેથી વ્યક્તિએ તેની દૈનિક રીત સુધારવી જોઈએ..સ્વાર્થ અને લોભનો ત્યાગ કરો, અને લોભી ન થવું જોઈએ. આ બંને ગુણો એવા છે કે ખૂબ જ પ્રતિભાશાળી વ્યક્તિ પણ નિષ્ફળતાના છેલ્લા પગલા સુધી પહોંચી શકે છે. ચાણક્ય કહે છે કે વ્યક્તિએ હંમેશાં પોતાના ખોટા વર્તન, સ્વાર્થ અને લોભથી દૂર રહેવું જોઈએ. લક્ષ્મીજી સ્વાર્થી અને લોભી વ્યક્તિથી દૂર રહે છે. તેથી, આ આદતોને ક્યારેય અપનાવવી જોઈએ નહીં.
માનવ હિત માટે કાર્ય કરો.ચાણક્ય નીતિમાં ચાણક્ય કહે છે કે જે માણસ બીજાના હિત વિશે વિચારે છે અને માનવ કલ્યાણ માટે પ્રયત્ન કરે છે. લક્ષ્મીજી આવી વ્યક્તિથી પ્રસન્ન થાય છે અને તેમને આશીર્વાદ આપે છે. આવી વ્યક્તિના જીવનમાં પૈસાની કમી હોતી નથી.ચાણક્ય નીતિ અનુસાર, પૈસાથી સંબંધિત બાબતો ફક્ત આપણા સુધી મર્યાદિત હોવી જોઈએ. ચાણક્ય કહે છે પૈસાથી સંબંધિત બાબતો સંવેદનશીલ હોય છે અને સારી વસ્તુઓમાં વિશ્વાસ હોય તો જ કોઇને જણાવો કે તમારી પાસે કેટલી સંપત્તિ કે પૈસા છે.
