યા દેવી સર્વભૂતેષુ મા કાલરાત્રી રૂપેણા સંસ્તિતા।નમસ્તાસાય નમસ્તાસાય નમસ્તાસાય નમો નમો નમ .. માતા દુર્ગાની સાતમી શક્તિ કાલરાત્રી તરીકે ઓળખાય છે. દુર્ગાપૂજાના સાતમા દિવસે મા કાલરાત્રીની પૂજા કરવાનો નિયમ છે. આ દિવસે સાધકનું મન ‘સહસ્ત્રાર’ ચક્રમાં સ્થિત છે. આ માટે, બ્રહ્માંડની બધી પ્રાપ્તિના દરવાજા ખુલે છે. મા કાલરાત્રીનો દેખાવ જોવા માટે ખૂબ જ ભયંકર છે, પરંતુ તે હંમેશાં શુભ પરિણામ આપશે. આ કારણોસર, તેનું નામ ‘શુભંકરી’ પણ છે. આથી, કોઈ પણ રીતે ભક્તોને ડર કે આતંક મચાવવાની જરૂર નથી
માતા કાલરાત્રી દુષ્ટ લોકોનો નાશ કરવા જઇ રહી છે. રાક્ષસો,ભૂત,વગેરે તેમની સ્મૃતિથી ભયભીત ભાગી જાય છે. આ ગ્રહો અવરોધોને પણ દૂર કરવા જઈ રહ્યા છે. તેમના ઉપાસકોને ક્યારેય અગ્નિ-ભય, જળ-ભય, પ્રાણી-ભય, શત્રુ-ભય, રાત-ડર વગેરે હોતા નથી. તેની કૃપાથી તે સંપૂર્ણ રીતે ભયમુક્ત બની જાય છે.
નવરાત્રિના સાતમા નોરતે માતાજીએ કાલરાત્રિ સ્વરૂપ ધારણ કર્યું હતુ. પૌરાણિક કથા પ્રમાણે શુંભ અને નિશુંભ નામક અસુરોનો સંહાર કરવા માટે દેવી પાર્વતીએ કાલરાત્રિ સ્વરૂપ ધારણ કરેલું હતું. શનિ ગ્રહનું સંચાલન દેવી કાલરાત્રિ દ્વારા કરાય છે. માતાજીના કાલરાત્રિ સ્વરૂપની ઉપાસના કરનારને અભય પ્રાપ્ત થાય છે અને તેનુ હંમેશા શુભ થાય છે એટલે માતા કાલરાત્રિને શુભંકરી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. મા કાલરાત્રિની પૂજા અને આરાધનાથી સાધકના બધા જ પાપો અને વિધ્નોનો નાશ થઈ જાય છે.
માતાજીના શરીરનો રંગ ઘોર અંધારી રાત્રીની જેમ એકદમ કાળો છે. માથાના વાળ વિખરાયેલા છે. ગળામાં ચમકતી માળા છે, ત્રણ નેત્રો છે, માંની નાસિકાથી શ્વાસ અને ઉચ્છવાસથી અગ્નિની ભયંકર જ્વાળાઓ બહાર નીકળે છે, માતાજીનું વાહન ગદર્ભ અર્થાત ગધેડું છે. માતાજી પોતાના ઉપરની બાજુ રહેલા જમણા હાથની વરમુદ્રાથી બધાને આશિર્વાદ આપે છે. જમણા હાથનો નીચેવાળો હાથ અભયમુદ્રામાં છે. માંના ડાબી તરફના ઉપરવાળા હાથમાં ખડગ તેમજ નીચેવાળા હાથમાં વજ્ર છે.
માં કાલરાત્રિનું સ્વરૂપ જોવામાં અત્યંત ભયાનક છે પરંતુ કાલરાત્રી હંમેશા શુભ ફળ આપનારા દેવી છે. માતા કાલરાત્રીનું સ્વરૂપ ચોક્કસ ડર લાગે તેવું છે પરંતુ ભક્તોએ માતાજીથી કોઇપણ પ્રકારનો ભય રાખવાની જરૂર નથી કારણકે માં હંમેશા પોતાના બાળકની રક્ષા કરે છે.
માં કાલરાત્રી દુષ્ટોનો વિનાશ કરનારા દેવી છે. માતાજીની આરાધના કરવાથી દાનવ, દૈત્ય, રાક્ષસ, ભૂત, પ્રેત સહિતની કોઈપણ વસ્તુ આપણાથી દુર ભાગે છે. માં કાલરાત્રીની પૂજા-અર્ચના અને આરાધના કરવાથી ગ્રહ બાધાઓ પણ દૂર થાય છે. માં કાલરાત્રીના ઉપાસકોને અગ્નિ, જળ, જંતુ, રાત્રિ વગે સહિતી વસ્તુઓનો ક્યારેય ભય લાગતો નથી અને તે હંમેશા નિર્ભય રહે છે.
મા કાલરાત્રિની સંપૂર્ણ નિષ્ઠાથી જો પૂજા કરવામાં આવે તો સાધકને ખૂબ ફાયદો થાય છે. માતાજીની ઉપાસના કરતા યમ, નિયમ, અને સંયમનુ પૂર્ણ પાલન કરવું જોઈએ અને મન, વચન, અને કાયાની પવિત્રતા રાખવી જોઈએ. આ નિયમોનુ પાલન કરીને જો માં કાલરાત્રીની પૂજા, અર્ચના અને આરાધના કરવામાં આવે તો સાધકના જીવનમાં શુભત્વની શરૂઆત થાય છે.
કેવુ છે મા કાલરાત્રીનું સ્વરૂપ ,શારદિય નવરાત્રીનાં સાતમા નોરતે મા નવદુર્ગાના સાતમા સ્વરૂપે કાલરાત્રીની પુજા અર્ચના કરવામાં આવે છે. કાલરાત્રી માતાનો વર્ણ ઘેરો અંધકાર સમાન કાળો છે. માતાના કેસ લાંબા અને છુટ્ટા છે ગળામાં વિજળી સમાન ચમકવાળી માળા ધારણ કરેલ છે. તેમના ત્રણ નેત્રો બ્રહ્માંડની જેમ ગોળ છે. કાલરાત્રી દેવી માંથી વિજળી સમાન ચમકતા કિરણોની ક્રાંતિ બહાર તેજ પ્રકાશ ફેલાવે છે.
સાતમાં દિવસે સાધક ક્યા ચક્રમાં પોતાનુ મન કરે છે સ્થિર :કાલરાત્રી દેવીની સાધનામાં સાધક પોતાનું મન સહસ્ત્રાર ચક્રમાં સ્થિર કરે છે. તેનાથી સાધકને સાક્ષાત્કાર થાય છે તેમજ પુણ્યની પ્રાપ્તી પણ કરે છે. જેથી તેના તમામ પાપો અને વિધ્નો નાશ પામે છે. તે ભક્તને અક્ષય પુણ્યલોકની પ્રાપ્તી થાય છે. કાલરાત્રી દેવીનાં નાસિકા માંથી શ્વાસ નિશ્વાસ માંથી અગ્નીની ભયંકર જવાળા નીકળે છે.
તેમનું વાહન ગદર્ભ છે. તેમનો એક હાથ વરદ મુદ્રામાં છે. બિજો હાથ અભય મુદ્રામાં છે. જ્યારે ત્રીજા હાથમાં લોઢાનું કાંટાળુ આયુધ છે. તો ચોથા હાથમાં ખડગ ધારણ કરેલ છે. મા કાલરાત્રીનું સ્વરૂપ દર્શનમાં અત્યંત ભયભીત કરનારૂ છે. પરંતુ તે દર્શન સાધકને સદાય સુખ આપનારૂ તેમજ શુભ ફળ પ્રદાન કરનારૂ છે. તે કારણે કાલરાત્રી દેવીનુ બિજુ નામ સુભકારી દેવી તરીકે પણ જાણીતુ છે.
કાલરાત્રી દેવીની ઉપાસના થી શેની થાય છે પ્રાપ્તી :કાલરાત્રી દેવી દુષ્ટોના નાશ કરવાવાળી છે. દાનવ, દૈત્ય, રાક્ષસ, ભુત, પ્રેત વગેરે દેવીના સ્મરણ માત્રથી ભયભીત થઈ જાય છે. જે મનુષ્ય કાલરાત્રી દેવીની પુજા કરે છે. તે ગ્રહ બાધા માંથી મુક્ત થાય છે. તે મનુષ્યને અગ્નીનો ભય, જલ ભય, પશુઓ કે પ્રાણીનો ભય તેમજ શત્રુ ભય સતાવતો નથી. દેવી કૃપાથી ભક્તને અભય પદ પ્રાપ્ત થાય છે.
મા કાલરાત્રીનું સ્વરૂપ વિગ્રહને પોતાના હૃદયમાં ધારણ કરીને જે મનુષ્ય એકચીત્ત ભાવથી દેવીની ઉપાસના કરે છે અને યમ નિયમ સંયમનો સંપુર્ણ પાલન કરે છે. મન વચન શરીરથી પવિત્રતા ધારણ કરે છે. દેવીનુ સ્મરણ ધ્યાન અને પુજા કરે છે. તે મનુષ્ય ઈચ્છિત ફળને પ્રાપ્ત કરે છે. નવરાત્રીમાં સાતમાં નોરતે કાલરાત્રી દેવીનું આરાધના કરવાનું વિધાન છે. તેમની પુજા કરવાથી ભક્તના બઘા જ પાપો નાશ પામે છે. તેમના પુણ્યનો ઉદય થાય છે. તો સાથો સાથ ભક્તનુ તેજ બળ વધે છે.મા કાલરાત્રીના ધ્યાન શ્લોક બીજ મંત્રનુ વર્ણન આ પ્રમાણે છે :एकवेणी जपाकर्णपूरा नग्ना खरास्थिता।लम्बोष्ठी कर्णिकाकर्णी तैलाभ्यक्त शरीरिणी॥वामपादोल्लसल्लोह लताकण्टकभूषणा।वर्धन मूर्धध्वजा कृष्णा कालरात्रिर्भयङ्करी॥
નીચે દર્શાવેલ મંત્રની નવ માળા કરવી :ॐ ऐं ह्रीं क्लिं कालरात्रै नमः॥નૈવેધ તરીકે શું ભોગ ધરાવવો ,બ્રાહ્મણને આમંત્રણ આપી કાલરાત્રી દેવીનુંપુજન કરાવવુ તેમજ ભક્તોએ બિજ મંત્રના જપ કરવા તેમજ ચંડિપાઠ કરાવવો. કાલરાત્રી દેવીના પુજનમાં નૈવેધમાં ગોળનો ભોગ જે ભક્ત અર્પણ કરી તેને પ્રસાદ સ્વરૂપે ગ્રહણ કરે છે. તે ભક્તના આકસ્મિક આવતા સંકટો માંથી મા કાલરાત્રી રક્ષા કરે છે. કાલરાત્રી માતાનું મંદિર બિહારના ડુમરી ગામ (સારણ ગામ)માં આવેલ છે. તેમજ વારાણસીના કાલિકા ઘાટ પાસે કાલિકા ગલીમાં બીજુ મંદિર પણ આવેલુ છે
