કપાળ પર તિલક કરતા હોઈ તો આટલું જાણી લેજો,હકીકત કઈ ઓર જ છે…

જો કે ભારતીય સંસ્કૃતિમાં ઘણા રિવાજો માનવામાં આવે છે, પરંતુ ભારતમાં રહેતા હિન્દુ પરિવારોમાં કપાળ પર તિલક લગાવવાનો રિવાજ ખૂબ જ અનોખો છે. કપાળ પર તિલક લગાવવાની પરંપરા પ્રાચીન સમયથી ચાલી આવે છે અને આજે પણ લોકો આ પરંપરાનું પાલન કરી રહ્યા છે. તહેવાર હોય ત્યારે પણ કપાળ પર તિલક લગાવવામાં આવે છે અને ઘરની બહાર નીકળે ત્યારે પણ કપાળ પર તિલક લગાવવાનો રિવાજ છે. હા, દરેક પ્રસંગે તિલકનો અર્થ બદલાય છે.

આ સાથે તિલકની આંગળીઓ પણ બદલાઈ જાય છે. હા, તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે અલગ-અલગ આંગળીઓથી કપાળ પર તિલક લગાવવાની અસર પણ અલગ-અલગ હોય છે. તમે જે તિલક કરો છો તેની પાછળનો કારણ સમજો, તે કર્મ ન બનવું જોઈએ.મારી હિંદુ સંસ્કૃતિમાં એવું કહેવાય છે કે જન્મથી મૃત્યુ સુધી તિલક કરવું જોઈએ, કોઈ પણ ધર્મની ઓળખ તરીકે તિલક કરો તો તેનો કોઈ અર્થ નથી. તે ક્રિયામાં સામેલ થાય છે.

જ્યારે તમે તિલક કરો છો, ત્યારે ભ્રમમાં બુદ્ધિનું સ્થાન હોય છે, જે ભગવાને બધાને ભેટ આપી છે. બુદ્ધિના આધારે તમે આત્મામાંથી શિવ બનો છો, આત્મામાંથી ભગવાન બનો છો.જો તમે બુદ્ધિનો દુરુપયોગ કરો છો, તો તમે સાતમા નરકમાં જાઓ છો અને જો તમે તેનો યોગ્ય ઉપયોગ કરો છો, તો તમને મુક્તિ મળે છે.

તિલક કર્યા પછી બુદ્ધિની આરાધના કરવી અને પ્રભુની કદર કરવી કે ઈશ્વરે મને તે ભેટ, બુદ્ધિ, કોઈની પડાવી લેવાનું નહીં, કોઈને છીનવી લેવાનું નહીં, કોઈને દુઃખ આપવાનું નથી.તિલક કરતી વખતે ભગવાનને પૂછો કે જો હું તિલક કરું તો મારી બુદ્ધિ એવી હોવી જોઈએ, ભગવાન મને સાત્વિક બુદ્ધિ આપે, બુદ્ધિના આધારે બીજાના જીવનમાં દિવાળી આવે, બુદ્ધિના આધારે હું કરી શકું.

કોઈનું દુ:ખ દૂર કરો બુદ્ધિના આધારે હું આત્મજ્ઞાન મેળવી શકું છું. બુદ્ધિના આધારે હું ધર્મ પુસ્તક વાંચી શકું છું અને તેનું ચિંતન કરી શકું છું, બુદ્ધિના આધારે હું ભગવદ ગીતા વાંચી શકું છું, જે વિશ્વનો શ્રેષ્ઠ પુસ્તક છે.જ્યારે આપણે આ રીતે ભગવાન પાસે જઈએ છીએ ત્યારે કહેવાય છે કે જે સાચા અર્થમાં તિલક કરે છે તેને તિલક થાય છે.

એવું નથી કે તમારા દાદા-દાદી ઘરમાં દીવા અને ધૂપ પ્રગટાવતા હતા જેને ક્રિયાકાંડ કહેવાય છે. કારણ કે ભગવાન કહે છે કે અમારી દ્રષ્ટિ તમારી ક્રિયાઓ પર નથી, પરંતુ દ્રષ્ટિ એ ક્રિયા પાછળની કિંમત શું છે તેના પર છે. મૂલ્ય સાથે કરેલા કાર્યમાં મૂલ્ય છે.

તિલક હંમેશા મગજના કેન્દ્ર પર લગાવવામાં આવે છે. માથાના મધ્યમાં તિલક લગાવવા પાછળનું કારણ એ છે કે આપણા શરીરમાં 7 નાના ઉર્જા કેન્દ્રો છે. મગજની મધ્યમાં તિલક લગાવવામાં આવે છે કારણ કે આપણા મગજની મધ્યમાં એક ચક્ર હોય છે. જેને ગુરુચક્ર પણ કહેવાય છે. આ સ્થાન માનવ શરીરનું કેન્દ્ર છે.તે એકાગ્રતા અને જ્ઞાનથી ભરપૂર છે. ગુરુ ચક્રને ગુરુ ગ્રહનું કેન્દ્ર માનવામાં આવે છે.

ગુરુ બધા દેવતાઓના ગુરુ છે. એટલા માટે તેને ગુરુચક્ર કહેવામાં આવે છે.તિલક હંમેશા અનામિકા આંગળીથી લગાવવામાં આવે છે. રીંગ ફિંગર એ સૂર્યનું પ્રતીક છે. રીંગ આંગળીથી તિલક લગાવવાથી વૈભવ અને પ્રતિષ્ઠા મળે છે.તેમજ જ્યારે પણ સન્માન અને સન્માન માટે અંગુઠા પર તિલક લગાવવામાં આવે છે. અંગૂઠાથી તિલક કરવાથી જ્ઞાન અને આભૂષણની પ્રાપ્તિ થાય છે.

વિજય માટે તર્જની સાથે તિલક લગાવવામાં આવે છે. તિલક કોઈપણ રંગનું હોય, દરેકમાં શક્તિ હોય છે, પરંતુ સફેદ રંગ એટલે કે ચંદનનું તિલક તેને ઠંડુ બનાવવા માટે, લાલ રંગનું તિલક ઉર્જાવાન બનાવવા અને પીળા રંગનું તિલક ખુશ રાખવા માટે લગાવવામાં આવે છે. તે જ સમયે, શિવ ભક્તો ભભૂતિ એટલે કે કાળા રંગનું તિલક પણ લગાવે છે, જે આસક્તિથી દૂર રહેવાનું સૂચક છે.